Gazze’nin güneyindeki Han Yunus kentinde, savaş nedeniyle yerinden edilen aileler, ölülerin arasında yaşamaya başladı. Evleri yıkılan ve çatışmaların tahrip etmediği güvenli bir alan bulamayan bazı Filistinliler, mezarlıkları tek sığınak olarak kullanıyor. Mezar taşları oturma yeri, mezarlar ise geçici barınak hâline geldi.Associated Press (AP) ajansının haberine göre, kentin tozlu bir kenar mahallesindeki mezarlıkta yaklaşık 30 aile barınıyor.
Çocuklar Korku İçinde Uyuyamıyor
Beş aydır çocuklarıyla birlikte mezarlıkta yaşayan Maysa Brikah, evlerinin yıkıldığını ve mahallelerinin İsrail ordusunun kontrolüne geçtiğini anlattı. Brikah, “Güneş batınca çocuklar korkuyor. Geceleri köpeklerden ve ölülerden korktukları için dışarı çıkamıyorlar. Strestten uyuyamıyoruz” dedi.10 Ekim’de başlayan ateşkes, çatışmalara geçici bir ara sağlamış olsa da Gazze’de 2,3 milyon insanın büyük bölümü hâlâ yerinden edilmiş durumda. Bazıları yıkılmış evlerine dönmeye çalışırken, Brikah ailesi gibi pek çok kişi, İsrail’in kontrolünde olmayan bölgelerde hayatta kalmaya çalışıyor.
Mezarlıkta Hayat Korku ve Kaygı Dolu
Üç aydır mezarlıkta yaşayan Muhammed Şmah, “Ben yetişkin bir adamım ama geceleri mezarlıklardan korkuyorum. Çadırın içine saklanıyorum” dedi. Şmah, mezarlığa sadece 200 şekel (yaklaşık 60 dolar) ile geldiğini ve ailesini bir arkadaşının yardımıyla buraya getirdiğini belirtti.Eşi Hanan ise küçük bir kaptan bulaşık yıkarken her damla suyu dikkatle kullandıklarını söyledi. “Mezarlıkta hayat korku, kaygı ve sıkıntıyla dolu. Yaşadığımız stres yüzünden uyuyamıyoruz” ifadelerini kullandı.
Mezarlıklar Bile Güvende Değil
Birleşmiş Milletler ve diğer gözlemciler, savaş sırasında İsrail’in hava saldırılarının mezarlıkları da hedef aldığını bildiriyor. İsrail ise Hamas’ı mezarlıkları mensuplarını ve silahlarını gizlemek için kullanmakla suçluyor ve bu alanların askeri amaçla kullanılması hâlinde koruma statüsünü kaybettiğini savunuyor.Savaş, Gazze’de defin geleneklerini de altüst etti. Mezarlıkların yıkılması ya da ulaşılamaz hâle gelmesi nedeniyle cenazeler, hastane avlularına ve boş arazilere defnediliyor.
Ateşkese Rağmen Kayıp Döngüsü Sürüyor
Son ateşkes, kurtarma ekiplerinin enkaz altında uzun süredir bulunamayan cesetleri aramasına imkân tanıdı. Gazze’deki sağlık yetkilileri, ateşkesin başlamasından bu yana yüzlerce cesedin çıkarıldığını ve toplam can kaybının 68 bin 800’ü aştığını açıkladı.Han Yunus’ta her hafta yeni mezarlar kazılıyor ve bu mezarlar sadece kuma dikilmiş taşlarla işaretleniyor. Mezarlığın içindeki hayat ise ateşkese rağmen değişmedi. Muhammed Şmah, “Ateşkesten sonra da mezarlığın içindeki hayatım aynı. Hiçbir şey kazanmadım” dedi. 
News
