Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Ukrayna ile ABD arasında Rusya ile savaşı sona erdirmeye yönelik görüşülen 20 maddelik çerçeve barış planının ana hatlarını ilk kez kamuoyuyla paylaştı. Zelenski, taslağın ileride imzalanabilecek anlaşmalar için temel oluşturabileceğini söyledi.
“Birçok Başlıkta Yakınlaşma Var”
28 maddelik ilk taslak üzerinde haftalar süren müzakerelerin ardından konuşan Zelenski, tarafların pek çok konuda önemli ölçüde yakınlaştığını ifade etti. Ancak toprak kontrolü ile Zaporijya Nükleer Santrali başlıklarında henüz uzlaşı sağlanamadığını belirtti.
Zaporijya ve Toprak Konularında Kritik Ayrışma
Zelenski, çözüm bulunamayan iki başlık için ABD Başkanı Donald Trump ile doğrudan görüşme çağrısı yaptı. Zaporijya Nükleer Santrali konusunda ABD’nin, Ukrayna-ABD-Rusya ortak işletmesini; Kiev’in ise yalnızca ABD ve Ukrayna’nın yer aldığı yüzde 50-50 ortaklığı savunduğu aktarıldı. Toprak meselesinde ise Kiev mevcut cephe hatlarının korunmasını isterken, Moskova Donetsk’teki Ukrayna kontrolündeki alanlardan çekilme talep ediyor.
Egemenlik ve Güvenlik Garantileri
Taslağa göre Ukrayna’nın egemenliği yeniden teyit edilecek, Rusya ile tam ve tartışmasız bir saldırmazlık anlaşması yapılacak. Ateşkesin izlenmesi için uzay tabanlı sistemlerle desteklenen bir denetim mekanizması kurulacak. ABD, NATO ve Avrupa ülkeleri, NATO’nun 5. Maddesine benzer güvenlik garantileri sunacak.
Ordu, AB ve Ekonomi Başlıkları
Plan, Ukrayna’nın 800 bin kişilik mevcut asker sayısını korumasını öngörüyor. Ukrayna’nın belirli bir tarihte AB üyeliğine kabul edilmesi ve kısa vadede Avrupa pazarına ayrıcalıklı erişim sağlaması hedefleniyor. Yeniden inşa ve ekonomik toparlanma için toplam 800 milyar dolarlık kaynak mobilize edilmesi planlanıyor. ABD ile serbest ticaret anlaşması sürecinin hızlandırılması da taslakta yer alıyor.
İnsani Düzenlemeler ve Seçimler
Taraflar, savaş esirlerinin “hepsi hepsi karşılığında” takası, sivil tutukluların ve çocukların iadesi için bir insani komite kurulmasını kabul ediyor. Anlaşmanın imzalanmasının ardından Ukrayna’nın en kısa sürede seçimlere gitmesi öngörülüyor.
Ateşkes ve Uygulama Mekanizması
Planın tüm taraflarca kabul edilmesi halinde tam ateşkesin derhal yürürlüğe girmesi öngörülüyor. Anlaşmanın uygulanması, başkanlığını Donald Trump’ın yapacağı ve Ukrayna, Avrupa, NATO, Rusya ile ABD’nin yer alacağı bir Barış Konseyi tarafından denetlenecek. İhlaller durumunda yaptırım mekanizmaları devreye sokulacak.
News
