Gelecek yıldan itibaren Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS), vergi mükellefleri için zorunlu hale gelecek. Bu sistem sayesinde akaryakıt sektöründe usulsüz fatura kullanımından kaynaklanan yıllık yaklaşık 15 milyar liralık vergi kaybının önüne geçilmesi hedefleniyor.
Akaryakıt sektöründe rekabet ortamı oluşturacak
Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı, akaryakıt sektöründe usulsüz fatura kullanımını önlemek ve vergi kaybını engellemek amacıyla geliştirdiği yerli ve milli sistem UTTS’nin altyapı çalışmalarını tamamladı. UTTS, vergi mükellefi araçları otomatik olarak tanıyarak fiş ve faturalarda bu bilginin yer almasını sağlayacak. Böylece araç plakalarının manuel olarak sisteme girilmesinden kaynaklanan usulsüz fatura uygulamaları sona erecek. Gelir İdaresi Başkanlığı, UTTS sayesinde her yıl yaklaşık 15 milyar lira olan akaryakıt sektöründeki vergi kaybını önlemeyi hedefliyor. UTTS ayrıca devletin vergi güvenliğini sağlamanın yanı sıra akaryakıt sektöründe rekabet ortamı oluşturacak bir adım olarak değerlendiriliyor.
UTTS kapsamında yükümlü kılınmamış bireysel taşıt sahipleri ise sistemden isteğe bağlı şekilde faydalanabilecek
UTTS, sadece vergi mükellefi olan kişi ve kuruluşlar için zorunlu olacak. Bu grupların, iş yerlerine ait veya kiralama yoluyla edindikleri taşıtlara taşıt tanıma birimini 31 Aralık 2024’e kadar takmaları gerekecek. Ancak bireysel taşıt sahipleri isteğe bağlı olarak UTTS’den faydalanabilecekler. Vergi mükellefleri, akaryakıt harcamalarını gider olarak gösterebilmek için alışverişlerinde UTTS kapsamında düzenlenmiş ödeme kaydedici cihaz fişi almaları gerekecek. 31 Aralık 2024 tarihinden sonra UTTS’den düzenlenmeyen belgeler vergi kanunları açısından geçersiz sayılacak ve vergi indirimi için kabul edilmeyecek.
Bu fatura gider olarak gösterildiğinde vergiden düşülüyor
Türkiye’de trafiğe kayıtlı yaklaşık 29 milyon taşıtın 8 milyona yakını, akaryakıt harcamalarını gider göstererek vergi indirimi elde eden vergi mükelleflerine ait araçlardan oluşuyor. Bu araçların yaklaşık 3 milyonu ticari Taşıt Tanıma Sistemi’ne sahip. Yakıt harcamalarını vergi avantajıyla gösterebilmek için araçların kiralama yoluyla edinilmesi veya işletmeye dahil olması gerekiyor. Halihazırdaki sistemde, akaryakıt dolumu sırasında istasyon görevlileri araç plaka bilgisini manuel olarak giriyor. Ancak bu süreçte bazı mükellefler, usulsüz fatura oluşturmak için gerçek dışı veya kullanılmayan plaka bilgilerini kullanabiliyor.UTTS’nin devreye girmesiyle birlikte, bu tür usulsüz uygulamaların önlenmesi hedefleniyor. 2025 yılı başından itibaren UTTS sayesinde akaryakıt harcamalarının doğru ve güvenilir bir şekilde kaydedilmesi sağlanacak, böylece vergi mükelleflerinin haksız avantaj sağlaması engellenecek.
Sistemin işleyişi
UTTS’nin kurulum ve işletme görevleri Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü tarafından üstlenildi. Sistemde yer alan paydaşlar arasında akaryakıt dağıtım şirketleri, akaryakıt istasyonu işletmecileri, yetkili donanım üreticileri, taşıt ve istasyon montaj firmaları ile yeni nesil pompa ödeme kaydedici cihaz üreticileri (YN Pompa ÖKC) ve taşıt sahibi vergi mükellefleri bulunuyor.Sisteme dahil edilen taşıtların yakıt depo girişlerine taşıt tanıma birimleri takılacak. Bu sayede taşıtın sahiplik ve plaka bilgileri kayıt altına alınacak. Akaryakıt istasyonlarında kullanılacak taşıt tanıma okuyucu cihazlar, şifre çözümleme işlemlerini güvenli iletişim modülleri aracılığıyla yapacak. Böylece UTTS kapsamındaki taşıtların yakıt dolum işlemlerinde plaka bilgileri otomatik olarak YN Pompa ÖKC’ye aktarılacak ve fatura ile satış verileri UTTS sistemine işlenecek. Bu sayede taşıt plaka bilgilerinin elle sisteme girilmesi uygulaması sona erecek.
UTTS’nin “www.utts.gov.tr” adresli portalı martta paydaşların kullanımına açıldı
Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı’nın Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Uygulama Genel Tebliği, 5 Ekim 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmişti. Bu tebliğle birlikte akaryakıt satışlarında yeni nesil akaryakıt pompa ödeme kaydedici cihazlara plaka bilgisinin otomatik olarak iletilmesi ve sistemin teknik özelliklerinin belirlenmesi gibi düzenlemeler getirildi. UTTS’nin web sitesi olan “www.utts.gov.tr” mart ayında paydaşların kullanımına açıldı. Sistem, ağustos ayına kadar akaryakıt istasyonları için kurulum için gerekli teknik hazırlıkların tamamlanmasını hedefliyor.UTTS donanımlarının montajı, onarımı ve servisi sadece Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü tarafından yetkilendirilen firmalar tarafından gerçekleştirilecek. Taşıt montaj firmaları birim montajını yaparken, istasyon montaj firmaları ise taşıt tanıma okuyucusu ve güvenlikli haberleşme cihazının kurulumunu üstlenecek. Tebliğ kapsamında YN Pompa ÖKC’lerin yazılımları güncellenerek UTTS ile entegrasyon sağlanacak. Akaryakıt dağıtım şirketleri, varsa mevcut taşıt tanıma sistemlerini UTTS’ye entegre etme seçeneğine sahip olacaklar. 
News
