Türkiye’de konut talebi, evlilikler, boşanmalar, göçler ve üniversite öğrencilerinin ihtiyaçları gibi çeşitli etkenlerle sürekli artıyor. Uzmanlar, yıllık yaklaşık 800 bin konut ihtiyacı olduğunu vurgularken, arz-talep dengesizliği konut fiyatları ve kiralarda artışa yol açıyor. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Çevre, Şehircilik ve İklim Bakanlığı’nın düşük maliyetle konut üretimi için hazırlık yaptığını duyurdu. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ise hayat pahalılığının en büyük sebebinin kiralar olduğunu belirtti.

Projenin detayları

Yeni sosyal konut projesinde, ev sahibi olabilmek için bazı şartlar getirildi. Hane gelirinin 45 bin lirayı aşmaması, çekirdek aile üyelerinin üzerine başka bir konut bulunmaması ve başvuru sahibinin en az 18 yaşında olması gerektiği belirtildi. Konutlar, genellikle 2+1 ve 3+1 formatında olacak. 240 ay vadeli ödeme planı, %10 peşinat ve belirli gelir kriterleriyle ev alımına olanak sağlanacak. 45 bin lira gelirli bir aile için aylık taksitlerin 15-20 bin lira arasında olması bekleniyor. Taksitler, memur maaşı artış oranına göre yıllık olarak güncellenebilecek; ancak TOKİ, artışları düşük tutmaya özen gösteriyor.

1,5-2 milyon konutluk bir açık olduğu vurgulanıyor

Uzmanlar, ilk evini alacaklara sağlanacak finansal desteğin gerçekçi bir çözüm sunduğunu vurguluyor. Bu projelerden faydalanma imkânı olanların fırsatı değerlendirmeleri gerektiği belirtiliyor. Ancak, yeni konut projelerinin tamamlanmasının zaman alacağı, konut üretimindeki yavaşlamanın yaklaşık 1,5-2 milyon konutluk bir açık yarattığı ifade ediliyor. Uzmanlara göre, uzun vadeli ödeme seçenekleri ve gayrimenkul değerinin zamanla artması, bu projeleri cazip kılıyor. Bugün düşük taksitlerle ödeme yapılmasının, uzun vadede daha az finansal yük getireceği düşünülüyor. Artan talebin 3-5 yıl içinde karşılanabileceği, faiz oranlarının düşmesi ve özel sektörün projelere dahil edilmesiyle konut üretiminin hızlanacağı öngörülüyor. Taksitler ödenmese bile konutun değeri zamanla artacağı ifade ediliyor.

Özel sektörün desteklenmesi ve devletin arsa stoklarıyla iş birliği yapması

Sektör uzmanları, devletin sosyal konut projeleriyle konut sorununa çözüm aradığını belirtiyor ve yeni projelerin vatandaşların uygun fiyatlı barınma ihtiyaçlarını karşılayacağına dikkat çekiyor. Sosyal konutların özellikle gelişen bölgelerde ve şehir dışı çeperlerinde inşa edilmesinin daha uygun olacağı ifade ediliyor. Bu projeler, sadece barınma ihtiyacını gidermekle kalmayıp, şehirlerde dengeli büyümeyi de teşvik edecek. TOKİ’nin yanı sıra, mevcut müteahhitlerin de projelerde rol alması bekleniyor. Özel sektörün desteklenmesi ve devletin arsa stoklarıyla iş birliği yapması, konut üretimini hızlandırabilir.