İran’ın nükleer programına ilişkin ABD ile İran arasında, Umman Sultanlığı’nın arabuluculuğunda yürütülen müzakerelerin ikinci oturumu İtalya’nın başkenti Roma’da gerçekleştirildi. Taraflar, görüşmelerin ardından olumlu mesajlar verirken, müzakerelerin önümüzdeki hafta Umman’ın başkenti Muskat’ta devam edeceği açıklandı.
Umman: “Olmaz denilen meseleler artık mümkün görünüyor”
Roma’daki oturumun ardından açıklama yapan Umman Dışişleri Bakanlığı, daha önce çıkmazda olduğu düşünülen bazı konularda ilerleme sağlandığını belirterek, “Olmaz denilen bazı meseleler artık mümkün görünmeye başladı” ifadesini kullandı. ABD ve İran’dan da benzer şekilde yapıcı açıklamalar gelirken, diplomatik kaynaklar görüşmelerde önemli mesafe kat edildiğini aktardı.
İsrail’de endişe: “Yeni anlaşma eskisine benziyor”
Taraflar arasındaki pozitif atmosfer, İran’a karşı askeri seçeneği savunan İsrail’de ise rahatsızlık yarattı. Yisrael Hayom gazetesinin haberine göre, İsrail Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer ve Mossad Başkanı David Barnea, ABD’ye endişelerini ileterek “daha güçlü güvenceler” talep etti. Gazete ayrıca, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile bazı Cumhuriyetçi senatörlerin de benzer kaygılara sahip olduğunu aktardı.
Trump: “İran’ın yeniden büyük ve müreffeh olmasını istiyorum”
ABD eski Başkanı Donald Trump, Roma’daki görüşmeler öncesinde yaptığı açıklamada İsrail’in ısrar ettiği askeri seçeneği uzaklaştırırken, “İran’ın yeniden büyük ve müreffeh bir ülke olmasını istiyorum” dedi. Trump, 2018 yılında, İran ile 5+1 ülkeleri (ABD, İngiltere, Fransa, Almanya, Rusya, Çin) arasında 2015’te imzalanan nükleer anlaşmayı “felaket” olarak nitelendirerek anlaşmadan çekilmişti.
Yeni anlaşma yolda mı?
Roma’daki müzakerelerde, İran’ın nükleer programına belirli kısıtlamalar getirmesi karşılığında uluslararası yaptırımların hafifletilmesi ele alındı. Bu yaklaşım, 2015’teki anlaşmanın benzeri bir yapının gündeme geldiği şeklinde yorumlandı. Diplomatik kaynaklar, İran’ın zenginleştirdiği uranyumu dost bir ülkeye taşıma teklifine sıcak baktığını, bu ülkenin Rusya olabileceğini ancak İran’ın güvence talep ettiğini bildirdi.
Hamaney’in kırmızı çizgileri ve Arakçi’nin mesajı
İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, İran Dini Lideri Ayetullah Ali Hamaney’in uranyum zenginleştirme faaliyetlerinin tamamen durdurulması ve ülke içindeki ana nükleer mekanizmaların kaldırılması yönünde kırmızı çizgiler belirlediğini aktardı. Umman Dışişleri Bakanı Bedr el-Busaidi ise müzakerelerde kaydedilen ilerlemeye dikkat çekerek, “Artık mümkün görünmeyen meseleler dahi masada çözüme yaklaşıyor” dedi.
Üçüncü turda yeni başlıklar
New York Times gazetesine göre, üçüncü tur müzakerelerde Trump döneminde dile getirilen “zenginleştirmenin yüzde 5’in altına düşürülmesi” talebinin yanı sıra, teknik konular ve daha güçlü uluslararası güvenceler de masaya yatırılacak.
News
