Bozbey: “Gelir Bütçesi 37 Milyar TL olarak belirlenmiştir”

Programın sunuş bölümünde konuşan Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Bozbey: “2026 yılı performans programı için harcama birimlerinden; 2025–2029 stratejik planıyla uyumlu faaliyetler ve bu faaliyetlerin maliyetlerinin ile performans göstergelerinin belirlenmesi istenmiştir. 2026 yılı performans programı, başkanlık oluru ile belediye encümenine sunulmuş; encümenin aldığı karar doğrultusunda 2026 yılında faaliyetlerin gerçekleştirilebilmesi için toplam 37 milyar TL kaynağa ihtiyaç olduğu belirlenmiştir. Performans programı ile eş zamanlı olarak gider bütçesi 37 milyar TL, gelir bütçesi 37 milyar TL olarak hazırlanmıştır. BUSKİ ve ilçe belediyelerinin 2026 yılı bütçeleriyle birlikte toplam 96,8 milyar TL’lik Bursa bütçesi oluşturulmuştur. Bu bütçenin:

• Büyükşehir Belediyesi: %38 – 37 milyar TL
• BUSKİ: %20 – 19 milyar TL
• İlçe belediyeleri: %42 – 40,8 milyar TL

oranlarında karşılanacağı planlanmıştır.

Ülkemizin içinde bulunduğu ekonomik şartlar, kamu harcamalarındaki mali sınırlar, artan vatandaş talep ve beklentileri ile teknolojik dönüşüm, belediye hizmetlerinin sunumunu ve maliyet yapısını yeniden şekillendirmektedir.” dedi. 

Bursa Büyükşehir Belediyesi 2026 bütçesine tepki olarak açıklamalarda bulunan MHP meclis grup sözcüsü İsmail Şenol: “2026 yılı bütçesinin 37 milyar TL olarak öngörüldüğünü görmekteyiz. 2025 yılı bütçesi hazırlanırken ‘gerçekçi ve sürdürülebilir’ denilen tahminlerin, 2026 bütçesine gelindiğinde maalesef kendi kendini boşa çıkardığını görüyoruz. Çünkü belediyenin ücret kapasitesi, banka borçlanmaları, sosyal harcamaları ve ulaşım maliyetleri her geçen yıl artarken, bütçenin neredeyse gelirlerinin doğru hesaplanmadığı anlaşılmaktadır. Bu duruma göre ya 2025 bütçesi aşırı şişirilmiştir ya da 2026 yılında yapılması gereken hizmetler azaltılmıştır. Her iki ihtimal de kamu yönetimi açısından kabul edilebilir değildir. 2026 yılı gelir bütçesine baktığımızda, gelir bütçesinin az önce ifade ettiğim gibi 37 milyar TL olduğunu görmekteyiz. Gelir bütçesi kalemlerinde ‘05 Diğer Gelirler’ tablosu incelendiğinde, toplam 33 milyar 414 milyon 800 bin TL gelir tahsil edileceği tahmin edilmiştir. Bunun 249 milyon TL’si faiz gelirleri, 32 milyar 741 milyon 100 bin TL’si kişi ve kurumlardan alınan paylar, 306 milyon 200 bin TL’si para cezaları, 118 milyon 5 bin TL’si ise çeşitli diğer gelirler kalemlerinden oluşmaktadır. ‘06 Sermaye Gelirleri’ hesabına baktığımızda ise toplam 1 milyar 347 milyon TL sermaye geliri tahsil edileceği, bunun da taşınmaz satış gelirlerinden elde edileceği belirtilmiştir. Sayın Başkan, değerli meclis üyeleri; bu tablo bize net olarak göstermektedir ki, 2026 yılı için öngörülen 37 milyar TLgelir bütçesinin yüzde 90’ı merkezi idare vergi gelirleri ve İller Bankası payından oluşmaktadır. Yüzde 4’lük kısmı ise taşınmaz satış gelirlerinden karşılanmaktadır. Yani bütçenin yüzde 99’u, İller Bankası payı, cezalar ve satış gelirlerine dayanmaktadır.

Her ne kadar 2026 yılında program bütçe sistemine geçilmiş olsa da, 2025–2026 gider bütçesinin daire başkanlıkları düzeyindeki dağılımına baktığımızda özellikle İnsan Kaynakları ve Eğitim Daire Başkanlığı’nın bütçesine dikkat çekmek istiyorum. İnsan Kaynakları ve Eğitim Daire Başkanlığı bütçesi, 2025 yılında 3 milyar 551 milyon 364 bin TL iken, 2026 yılında 6 milyar 31 milyon 882 bin 277 TLolmuştur. Yani bütçe %70 oranında artırılmıştır. Ulaşım Daire Başkanlığı’nın 2025 yılı bütçesi 8 milyar 236 milyon 615 bin TL iken, 2026 yılı bütçesi 5 milyar 667 milyon 497 bin 190 TL olarak belirlenmiştir. Yani bütçe %37 oranında azaltılmıştır. Sosyal Hizmetler Daire Başkanlığı’nın bütçesi, 2025 yılında 1 milyar 15 milyon 960 bin TL iken 2026 yılında 896 milyon 393 bin 628 TL olarak öngörülmüştür. Bu da %12 oranında bir azalma anlamına gelmektedir. Kentsel Dönüşüm Daire Başkanlığı’nın bütçesi, 2025 yılında 833 milyon 365 bin 500 TL iken, 2026 yılında 675 milyon 990 bin 440 TL olarak belirlenmiştir. Yani bütçe %19 oranında düşürülmüştür. Bu daire başkanlıklarındaki bütçe azaltımlarına karşın; Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Daire Başkanlığı bütçesi, 2025 yılında 263 milyon 880 bin TL iken 2026 yılında 389 milyon 141 bin 900 TL olmuştur. Bu kalemdeki artış oranı %47’dir. Özel Kalem Müdürlüğü bütçesi ise 2025 yılında 104 milyon 385 bin TL iken 2026 yılında 234 milyon 42 bin 609 TL olarak belirlenmiş, yani bütçe %124 oranında artırılmıştır.

Sayın Başkan, değerli meclis üyeleri; öncelikle İnsan Kaynakları ve Eğitim Daire Başkanlığı bütçesinin 2025 yılına göre %70 oranında artırıldığını görüyoruz. Bu derece yüksek bir artışın makul bir açıklaması bulunmamaktadır. Personel yapısında veya hizmet sayısında dramatik bir değişiklik yokken bu artış, mali disiplin açısından uygun değildir. Artış oranı, personel giderlerinin kontrolsüz bir şekilde büyüdüğünü ve bütçe dengelerinin gözetilmediğini göstermektedir. Öte yandan, Bursa’nın en büyük ve kronik sorunlarından biri olan ulaşım konusunda 2026 yılı bütçesinde %37 oranında azaltmaya gidilmesi kabul edilemez. Ulaşım krizinin derinleştiği, toplu taşıma maliyetlerinin arttığı, raylı sistem yatırımlarının yıllardır tamamlanmayı beklediği bu şehirde ulaşım bütçesinin düşürülmesi ciddi bir planlama hatasıdır. Yeni kurulan Raylı Sistem Daire Başkanlığı’nın bütçesi bile eklenmiş olsa dahi toplam ulaşım bütçesi, 2025 yılı bütçesinin altında kalmaktadır. Bununla birlikte, Özel Kalem Müdürlüğü bütçesinin 2026 yılında %124 gibi olağanüstü bir oranda artırılması, kamu kaynaklarının önceliklendirilmesine aykırıdır. Şehrin altyapı ihtiyaçları açıkça ortadayken, sosyal desteklere daha fazla ihtiyaç duyulurken ve ulaşım yatırımları kaynak beklerken Özel Kalem bütçesinin iki katından fazla artırılması kabul edilebilir değildir.” dedi. 

Bursa Büyükşehir Belediyesi 2026 bütçesine tepki olarak açıklamalarda bulunan Yıldırım Belediye Başkanı Oktay Yılmaz: “Bu taslak daha önce, sanıyorum Eylül ayında Encümen’e geldi. Encümen’e sunulan performans taslak programı 202 sayfadan oluşuyordu. Ancak şu an önümüzde bulunan performans programı 160 sayfa. Dolayısıyla eksiltilmiş ve değiştirilmiş bir performans programıyla karşı karşıyayız. Bu değişiklikler arasında makul düzenlemeler olduğu gibi, yönetmeliğe göre hatalı olduğunu düşündüğümüz noktalar da mevcut. Bu taslağa göre hem 2026 yılının hedefleri hem de 2025 yılında neyin hedeflendiği, kabul edildiği ve gerçekleştiğinin açıklanması gerekiyor.

Yönetim ve destek programına ayrılan paya baktığımızda, belediyeyi bir yıl boyunca hiçbir  yatırım yapmadan işletmek için ayrılan giderler yani bitki işletme, hukuk ve genel idari giderler  belediye bütçesinin yüzde 47,3’ünü oluşturuyor. Bu da belediyenin nasıl yönetildiğine dair önemli bir gösterge niteliğinde. Borçlar ve faizlerden bahsettiniz; 2026 yılında 700 milyon TL faiz ödemesi olmak üzere toplamda yaklaşık 2 milyar TL borç ödemesi yapılacak. Bu da aynı yönetim anlayışının devam ettiğini gösteriyor. Keşke bu performans programı yerine, kentin ihtiyaçlarına cevap verecek ve sorunlarına çözüm üretecek bir bütçe talebi meclisimize sunulmuş olsaydı.” dedi. 

Yapılan eleştirilere cevap veren Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Bozbey: “Bizim çabalarımız ve yaptığımız çalışmalar sonucunda, ithalatla ilgili daha önce hiçbir çalışma yapılmamışken, son 1,5 yıldır yoğun şekilde yürüttüğümüz çalışmalar neticesinde yüzde 45’lere kadar ulaşacak önemli bir artış sağladık. Bugün Bursa’da yaklaşık 13 milyar dolar civarında bir ithalat hacmi var. Hesapladığınızda bunun yaklaşık 160 milyon dolarlık kısmı ithalattan elde edilen pay olarak Büyükşehir bütçesine girmesi gerekiyor. İhracat 10-12 milyar dolar, ithalat ise 13 milyar dolar civarında. Eğer bu ithalatın tamamı üzerinden tahsilat yapılabilirse Büyükşehir’e yaklaşık 160 milyon dolar, yani 6,5 milyar TL civarında bir gelir girmesi lazım. Biz bunun peşindeyiz. Bu konuda gümrük müşavirleriyle özel toplantılar yaptık, durumu anlattık ve önemli bir aşama kaydedildi. Çalışmalarımız devam edecek. 

Personelle ilgili Seçimden bu yana belediyemizden toplam 3.842 kişi ayrılmıştır. Bunun %34’üemeklilik nedeniyle, %33’ü işin sona ermesi nedeniyle, %15’i ise disiplin suçu nedeniyle işine son verilmesidir. Yani 3.842 kişinin sadece %15’i disiplin nedeniyle işten çıkarılmıştır. Şu ana kadar 4.572 kişi işe başlamıştır. Bunların bir kısmı daha önce taşeron olarak çalışan ve belediyeye geçirdiğimiz kişilerden oluşuyor. Zabıtada, itfaiyede güçlendirmeler yaptık ve yapmaya da devam ediyoruz. Biz yatırımla ilgili tüm planlamalarımızı en üst seviyede tutuyor ve buna göre çalışıyoruz. İş yapmaz bir yönetim değiliz; tam tersine bugüne kadar sistemin olmadığı, evraklara erişimin zor olduğu, bir dosyanın bulunması için günler gerektiği bir kurumu ayağa kaldırmaya çalışıyoruz. Hiç merak etmeyin; birkaç ay içinde teknik ve teknolojik olarak her şeyin dijital, ulaşılabilir ve takip edilebilir olduğu bir yapıya dönüşeceğiz.” dedi. 

Stratejik hedefler: Afet direnci, sürdürülebilir ulaşım, dijital dönüşüm

Performans programı, Bursa’nın 2025–2029 Stratejik Planı ile uyumlu şekilde hazırlandı.

Buna göre 2026 yılında öne çıkan temel politika başlıkları şöyle:

• Afet Dirençliliği: JICA iş birliğiyle yürütülen kentsel dirençlilik çalışmalarının geliştirilmesi, riskli yapı stokunun dönüşümü ve afet hazırlık kapasitesinin artırılması.

• Sürdürülebilir Ulaşım: Bursa Ulaşım Ana Planı’nın revizyonu, raylı sistem entegrasyonunun güçlendirilmesi ve akıllı ulaşım sistemlerinin yaygınlaştırılması.

• Yeşil Dönüşüm: İklim değişikliğine uyum, yeşil alanların artırılması, çevre dostu uygulamalar ve döngüsel ekonomi odaklı projeler.

• Dijitalleşme: Yapay zekâ, veri yönetimi, akıllı şehir altyapıları ve modern e-belediye hizmetlerinin geliştirilmesi.

• Sosyal Belediyecilik: Kadınlar, çocuklar, yaşlılar ve engellilere yönelik erişilebilir ve kapsayıcı hizmetlerin yaygınlaştırılması.

• Kültür, Sanat ve Turizm: Kentin tarihi, kültürel ve doğal mirasının korunması; ulusal ve uluslararası tanıtım faaliyetlerinin artırılması.

Belediyenin envanteri ve kaynakları açıklandı

Programda belediyenin fiziki ve teknolojik envanterine ilişkin kapsamlı veriler de yer aldı:

• 6.312 adet taşınmaz,

• 755 araçlık filo,

• 3.852 bilgisayar ve 1.791 güvenlik kamerası,

• 850 km’nin üzerinde fiber ağ altyapısı,

• 119 noktada canlı kamera yayını,

• 11 binden fazla araçta araç takip sistemi,

• 96 noktada ücretsiz güvenli internet hizmeti gibi altyapı verileri kamuoyuyla paylaşıldı.

Yeni hizmet binasındaki veri merkezi, Türkiye’de TIER-3 sertifikası alan ilk belediye veri merkezi olma özelliğini taşıyor.

İstihdam verileri de programda yer aldı

Büyükşehir Belediyesi, bağlı kuruluşlar ve iştiraklerde toplam 5.677 personel görev yapıyor.

Personelin:

• 4.278’i erkek,

• 1.399’u kadın,

• En yoğun yaş aralığı ise 36–45 olarak açıklandı.

2026’da 9 stratejik amaç, 27 hedef

Program, 2026 yılı için belirlenen 9 stratejik amaç ve 27 stratejik hedef doğrultusunda hazırlanırken bütçe, yatırım programları ve performans göstergeleri ilgili birimlere dağıtıldı.

Bursa Büyükşehir Belediyesi 2026 Performan Programı AK Parti grubunun çekimser oy kullanmasına rağmen MHP, CHP, İYİ Parti oyları ile kabul edildi.