ABD’nin savunma ve teknoloji sanayisi için hayati önemdeki kritik minerallerin tedarikinde yeni bir rota şekilleniyor. Çin’in Aralık 2024’te antimon, galyum ve germanyum ihracatına getirdiği yasakların ardından, bu metallerin Tayland ve Meksika üzerinden ABD’ye ulaştırıldığı iddia ediliyor. Reuters’ın ulaştığı gümrük ve nakliye verileri, yasağa rağmen ticaretin kesintisiz sürdüğünü ortaya koydu.
Çin, Yasakla Karşılık Verdi
Çin, ABD’nin Çin çip endüstrisine yönelik yaptırımlarına yanıt olarak Aralık 2024’te üç stratejik mineralin ihracatına kısıtlama getirmişti. Antimon; bataryalarda, yarı iletkenlerde ve yangına dayanıklı malzemelerde kullanılan kritik bir ham madde olarak öne çıkarken, galyum ve germanyum da yüksek teknoloji üretiminde kilit rol oynuyor. Çin, bu üç metalin küresel tedarikinde en büyük paya sahip.
Tayland ve Meksika İhracat Merkezi Haline Geldi
ABD’nin Aralık-Nisan döneminde Tayland ve Meksika’dan ithal ettiği antimon oksit miktarı 3 bin 834 tonu buldu. Bu rakam, önceki üç yılın toplamını geride bırakıyor. İlginç olan, Tayland ve Meksika’nın 2023’te Çin’in en büyük ihracat pazarları arasında yer almamasına rağmen, bu yıl ilk sıralara yükselmiş olmaları.Ancak her iki ülkede yalnızca birer antimon izabe tesisi bulunuyor ve Meksika’daki tesis de yalnızca Nisan ayında devreye girdi. RFC Ambrian danışmanlık şirketi, bu ülkelerde ciddi bir yerel üretimin olmadığını vurgulayarak, Çin menşeli ürünlerin etiket değiştirilerek ABD’ye yönlendirildiği ihtimalini gündeme getiriyor.
Ticaret Zinciri Nasıl İşliyor?
Reuters’a konuşan Gallant Metals CEO’su Levi Parker, Çinli üreticilerin ürünleri farklı Asya ülkeleri üzerinden, yeni etiketlerle ABD’ye sevk ettiğini belirtti. Nakliye kayıtlarına göre, Çinli Youngsun Chemicals’ın Tayland’daki iştiraki Unipet, Aralık-Mayıs döneminde ABD’ye 3 bin 366 ton antimon ürünü gönderdi. Bu, geçen yılın aynı dönemine göre 27 katlık artış anlamına geliyor.Gönderim belgelerinde ürünlerin menşei açıkça belirtilmiyor. Youngsun Chemicals ve Unipet ise konuya ilişkin herhangi bir açıklama yapmadı.
Yasal Açıklar ve Riskli Yollar
ABD yasaları, söz konusu minerallerin Çin menşeli olmasını doğrudan yasaklamasa da, Çin’den ihracat için lisans zorunluluğu, firmaları dolaylı yollara sevk ediyor. Çin Ticaret Bakanlığı, Mayıs ayında yaptığı açıklamada bazı yabancı aktörlerin Çinli yasa dışı gruplarla işbirliği yaptığını belirterek, bu durumun ulusal güvenlik açısından ciddi bir tehdit oluşturduğunu duyurdu.White & Case hukuk firmasından James Hsiao, bu tür ticaret yollarının Çin yasaları çerçevesinde kaçakçılık sayılabileceğini ve beş yıla kadar hapisle sonuçlanabileceğini ifade etti.
Fiyatlar Rekor Kırıyor, Kontroller Sorgulanıyor
Küresel piyasalarda antimon, galyum ve germanyum fiyatları rekor seviyelere ulaşmış durumda. Çin’in resmi ihracat verileri düşük seyretse de, yasağı dolanan bu ticaret zinciri, Pekin’in ihracat kontrollerini ne kadar etkin uygulayabildiği sorusunu gündeme getiriyor.
News
