Rusya’nın işgali altındaki Ukrayna’daki Zaporijya Nükleer Santrali, üç günü aşkın süredir dışarıdan elektrik alamıyor. Altı reaktörlü tesiste acil durum jeneratörleri devrede olsa da, enerji kesintisinin uzaması nükleer güvenlik açısından ciddi risk oluşturuyor.
Son Enerji Hattı Devre Dışı
24 Eylül Salı günü, Rusya kontrolündeki bölgeden santrale elektrik sağlayan son dış hat da devre dışı kaldı. Santral şu anda sadece acil durum jeneratörleriyle çalışıyor. Şu ana dek elektrik bağlantısının yeniden sağlanacağına dair herhangi bir işaret bulunmuyor.
UAEA: “Durum Derin Endişe Verici”
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Başkanı Rafael Grossi, santraldeki gelişmeleri “derin endişe verici” olarak değerlendirdi. Ajans, sahadaki durumun yakından izlendiğini ve jeneratörlerin sürdürülebilirliği konusunda kaygı duyulduğunu açıkladı.
Greenpeace: “Santral Siyasi Rehine Haline Geldi”
Greenpeace uzmanları ve Ukraynalı yetkililer, Rusya’nın Zaporijya’yı siyasi bir “rehine” olarak kullandığını öne sürüyor. Ayrıca Moskova’nın, en az bir reaktörü yeniden devreye alma yönünde tehlikeli adımlar attığına dair veriler bulunduğu iddia ediliyor.
72 Saatlik Kritik Eşik Aşıldı
2011 Fukuşima felaketinden sonra yapılan stres testlerine göre, dış elektrik olmadan bir nükleer santralin maksimum 72 saat güvenli şekilde çalışabileceği kabul ediliyor. Zaporijya’da bu sürenin aşılması, daha önce denenmemiş bir senaryonun yaşanmasına yol açıyor.Ukraynalı kaynaklar, uzayan kesintinin reaktör güvenliğini tehdit ettiğini ve acil müdahale gerektirdiğini vurguluyor.
Moskova Reaktörleri Yeniden Açmak İstiyor
Santral, 2022 yılında Rus güçlerinin kontrolüne geçtiğinde, reaktörler güvenlik amacıyla “soğuk kapatma” moduna alınmıştı. Kremlin’in hedefinin reaktörleri yeniden devreye sokarak Rus enerji şebekesine entegre etmek olduğu belirtiliyor.Ukraynalı bir yetkili, “Rusya, bu adımlarla kendini kurtarıcı gibi göstermeye çalışıyor” ifadelerini kullandı. Öte yandan Greenpeace, Mariupol üzerinden yaklaşık 200 kilometrelik yeni bir enerji hattının inşaatının sürdüğünü uydu görüntüleriyle tespit etti.
Yakıt Sınırlı, Su Kaynağı Kısıtlı
UAEA’nın edindiği bilgilere göre, santralde acil durum jeneratörlerini çalıştırmak için yaklaşık 20 günlük dizel yakıt stoğu bulunuyor. Halihazırda 18 jeneratörden 7’si soğutma sistemlerini destekliyor. Ancak jeneratörlerde olası bir arıza, haftalar içinde reaktör yakıtlarının aşırı ısınarak erimesine neden olabilir.Yaz aylarında santral sahasında bir kanal üzerine baraj kurulduğu ve yapay bir su kaynağı oluşturulduğu da tespit edildi. Greenpeace, bu düzenlemenin en az bir reaktörü yeniden faaliyete geçirmek amacıyla yapıldığını düşünüyor.
Fukuşima Uyarısı
2011’de Japonya’da yaşanan Fukuşima felaketinde, büyük bir depremin ardından oluşan tsunami, acil soğutma sistemlerini devre dışı bırakmıştı. Üç reaktörde erime meydana gelmiş, 100 binden fazla kişi tahliye edilmişti.Zaporijya’daki durum farklı olsa da riskler hâlâ büyük. Reaktörler şu anda soğuk kapatma modunda olsa da, elektrik kesintisinin uzun sürmesi durumunda benzer bir felaket senaryosu ihtimal dışı değil.
News
