Roma İmparatoru Marcus Aurelius’a ait bronz heykel, Burdur’daki Boubon Antik Kenti’nden 1960’lı yıllarda kaçırılmış, yıllarca ABD’de sergilenmişti. Türkiye’nin uzun soluklu hukuk ve diplomasi mücadelesi sonuç verdi; eser, 65 yıl aradan sonra anavatanına geri döndü. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada bu tarihi süreci “tarihi bir başarı” olarak tanımladı. Ersoy, “Uzun soluklu bir mücadeleydi. Haklıydık, kararlıydık, sabırlıydık ve kazandık. Tırnaklarımızla kazıyarak gereken delilleri topladık” ifadelerini kullandı. Bakan, Marcus Aurelius heykelinin kısa süre içinde Ankara’da sergileneceğini de duyurdu.
Kaçırıldı, Ohio’ya Ulaştı
MS 2. yüzyıla tarihlenen Marcus Aurelius heykeli, 1960’lı yıllarda Burdur’un Gölhisar ilçesindeki Boubon Antik Kenti’nde yapılan kaçak kazılarla yurt dışına çıkarıldı. Heykel, yıllar içinde el değiştirerek ABD’nin Ohio eyaletindeki Cleveland Sanat Müzesi koleksiyonuna katıldı. Antik dönemin önemli figürlerinden biri olan Marcus Aurelius’un bir filozof olarak tasvir edildiği heykel, bilim dünyasının ilgisini Prof. Dr. Jale İnan’ın çabalarıyla çekti. Türkiye, ABD makamlarıyla 2021 yılında başlattığı ortak soruşturma kapsamında sadece Marcus Aurelius heykelini değil, Boubon kökenli Lucius Verus, Septimius Severus ve Caracalla gibi diğer Roma imparatorlarına ait eserleri de ülkeye kazandırdı.
Heykelin Kökeni Bilimle Kanıtlandı
Heykelin Boubon’daki Sebasteion yapısına ait olduğu; akademik veriler, görgü tanıkları ve özellikle ayak izi ile kaide uyumu sayesinde ispatlandı. Ayrıca Kybra Antik Kenti’nde bulunan benzer sandalet örneği de Türkiye’nin tezini güçlendirdi. Cleveland Sanat Müzesi, Ekim 2023’te New York Yüksek Mahkemesi’nin el koyma kararına itiraz etti. Ancak Almanya’daki Curt Engelhorn Arkeometri Merkezi’nde yapılan laboratuvar analizleri, heykelin Boubon toprağında gömülü kaldığını kesin olarak ortaya koydu.
“Tırnaklarımızla Kazıdık”
Kaçakçılıkla Mücadele Dairesi Başkanı Zeynep Boz, toprak analizleri sürecinin zorluklarını anlatırken, “Artık bizim için bu son şanstı. Tırnaklarımızla kazıyarak heykelin içinden toprağı döktük” ifadelerini kullandı. Yapılan analizler, Marcus Aurelius heykelinin, 1967’de Burdur Müzesi’ne getirilen Valerianus heykeliyle aynı toprak bileşimine sahip olduğunu ortaya koydu. Bilimsel kanıtların ardından Cleveland Sanat Müzesi geri adım attı ve davadan çekildiğini Manhattan Bölge Savcılığı aracılığıyla Türkiye’ye bildirdi.
Uluslararası Başarı Olarak Kayda Geçti
Marcus Aurelius heykelinin Türkiye’ye dönüşü, sadece bir kültür varlığının iadesi değil, aynı zamanda hukuk, bilim ve diplomasinin ortak başarısı olarak kayıtlara geçti. Kültür ve Turizm Bakanlığı bu süreci, eser kaçakçılığıyla mücadelede bir dönüm noktası olarak nitelendirdi. Bakan Ersoy, heykelin çok yakında Ankara’da sanatseverlerle buluşacağı bir sergide sergileneceğini duyurdu. Kültür ve Turizm Bakanlığı, yurt dışına kaçırılan kültürel mirasın iadesi için mücadelesini sürdürüyor. 
News
