Türkiye’de emekli olduktan sonra çalışmanın önünde herhangi bir yasal engel bulunmuyor, bu nedenle emekli çalışan sayısı oldukça fazla. Ancak, emekli olduktan sonra maaşların düşmesi, çalışanları tekrar iş hayatına atılmaya zorluyor. Uzun süredir üzerinde çalışılan Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi, emeklilik sonrası gelir kaybını önlemeyi amaçlıyor. Bu sistem ile çalışanlar, emekli olduktan sonra iki emekli maaşı alma fırsatına sahip olacak. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kongre konuşmasında da vurguladığı bu yenilik, bu yıl itibarıyla hayata geçmesi bekleniyor.
Kimler yararlanabilecek?
Sabah’tan Faruk Erdem’in haberine göre, Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) ile çalışma hayatında olan herkes bu sisteme dâhil olabilecek. Daha önce emekli olmuş ve çalışmaya devam edenler de bu sistemle ikinci bir emeklilik hakkına sahip olacak.Sistemde, çalışanlar Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) dışında ikinci bir prim ödeme sistemine dahil edilecek. Hem SGK hem de TES primlerinin ödenmesi sağlanacak. Bu, 45 yaş altı çalışanlar için uygulanan Otomatik Katılım Sistemi (OKS) benzeri bir modelle gerçekleştirilecek ve primler birikecek.Şu anda Bireysel Emeklilik Sistemi‘nde çalışanlardan ücretlerinden her ay en az yüzde 3 kesinti yapılarak prim biriktiriliyor; ancak bu sistem gönüllülük esasına dayalı. Yeni sistem ise zorunlu olacak ve belirli bir süre sonunda emeklilik hakkı kazanılacak.
Şartlar Ne Olacak?
Yeni Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) ile emeklilik süreci önemli bir değişime uğrayacak. Bu sistemde, SGK primlerini işverenin ödediği, Bağkur‘da ise bireylerin kendilerinin ödeme yaptığı mevcut düzenin yerine, üçlü bir yapı uygulanacak. Bu modele göre, çalışanlar brüt maaşlarının en az yüzde 3’ünü ödeyecek, işveren de aynı oranda katkı yapacak. Üstelik ödenen primlerin yüzde 30’u devlet tarafından karşılanacak, böylece birikimler daha hızlı artacak.Bugün mevcut sistemde emeklilik için gereken 10 yıl ve 56 yaş şartları bulunuyor. Ancak 2000 sonrası işe girenler için SGK’da 7 bin gün prim ve kadınlarda 58, erkeklerde ise 60 yaş şartı geçerli. Bu yeni sistemle, SGK öncesinde TES’ten emekli olmak mümkün olacak.Önemli bir nokta ise, Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi’nin Sosyal Güvenlik Kurumu’nun alternatifi olmayacağı. Bu sistem, çalışanların emeklilik maaşını tamamlayacak ve SGK’dan şartları tamamlayanlar emekli olup maaş alacak. Ancak TES, kendi içinde bir işleyişle, çalışanlara ikinci bir emeklilik imkânı tanıyacak ve belirli şartları sağlayana kadar birikim yapılacak.
Ne zaman başlayacak?
Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) ile çalışanların SGK primleri kesilmeyecek. İşveren, mevcut sistemde olduğu gibi SGK’ya prim ödemeye devam ederken, aynı zamanda çalışanın hesabına tamamlayıcı emeklilik primi ve tazminat ödemesi de yapacak. Böylece, SGK emeklilik hakkı devam edecek ve yeni sistem sayesinde çalışanlar ikinci bir emeklilik hakkına sahip olacak.Bu sistem, Orta Vadeli Program‘da yer aldı ve 2025 yılının son çeyreğinde yasal düzenlemenin yapılması planlanıyor. SGK’dan emekli olanlar, hesaplanan maaşlarını alacak. Ancak, TES’ten emekli olanlara iki alternatif sunulacak: İsteyen maaş alabilecek, isteyen ise toplu para tercih edebilecek.Önemli bir nokta ise, Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi’nin, sosyal güvenlik sisteminin alternatifi olmayacağı ve sadece çalışanın emeklilik döneminde ek gelir sağlayacağıdır. Dolayısıyla, TES’in kıdem tazminatıyla hiçbir ilgisi olmayacak ve sosyal güvenliği tamamen yerine almayacak.
Çalışan emeklilere 20 günden az izin verilemiyor
Mevcut sistemde Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) ile emeklilik yaşı 56 olarak belirlenmişken, yeni Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) ile bu şartların değişmesi gündemde. Üzerinde çalışılan formüller arasında 60 yaş da yer alıyor, ancak kesin karar, yasal düzenleme sırasında verilecek.Emekli olduktan sonra çalışanlar, diğer çalışanlarla aynı özlük haklarına sahip olacak. İzin, kıdem tazminatı, işe geri dönüş gibi hakları korunacak. Ayrıca, 50 yaş üstü çalışan emeklilere en az 20 gün izin verilmesi zorunlu hale getirilecek.Bir başka önemli nokta ise, emekli olduktan sonra sosyal güvenlik destek primi ödeyen emeklilerin hastalık veya doğum nedeniyle istirahat raporu almaları durumunda geçici iş göremezlik ödeneği almayacak olmaları. Ancak, meslek hastalığı ve iş kazası durumlarında farklı bir uygulama geçerli olacak.
News
