Zorunlu eğitimde yeni formüller

Türkiye’de 2012 yılından bu yana uygulanan 4+4+4 zorunlu eğitim sistemi, özellikle liselerdeki son 4 yılın işleyişi açısından yeniden tartışılmaya başlandı. Akademisyenler, sivil toplum kuruluşları ve eğitim uzmanları, mevcut sistemin ihtiyaçlara yanıt verip vermediğini sorgularken, Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin’in açıklamaları da bu konuyu daha da gündeme taşıdı.

Yeni Modeller: 3+1 ve 2+2 Alternatifleri

Mevcut 4 yıllık lise eğitim süresi, eğitimdeki değişen ihtiyaçlara göre yeniden düzenlenebilir. Gündemdeki alternatif modeller arasında, "3+1 modeli" ve "2+2 modeli" öne çıkıyor.

• 3+1 Modeli: Bu modelde, lise eğitiminin ilk 3 yılı zorunlu olacak. Öğrenciler 11. sınıfta diploma alacak ve 12. sınıf, isteğe bağlı olarak üniversiteye hazırlık süreci olarak planlanacak.
• 2+2 Modeli: Burada ise, zorunlu eğitim süresi 2 yıl ile sınırlandırılacak. İsteyen öğrenciler, kalan 2 yıl boyunca akademik ya da mesleki eğitim alabilecek. Ayrıca, mesleki eğitim isteyen öğrenciler, Mesleki Eğitim Merkezleri ya da açık öğretim programlarına yönlendirilecek.

Yaş Modeli ve Diplomaya Yeni Yaklaşım

Bir diğer alternatif ise 'Yaş Modeli' olarak adlandırılıyor. Bu modelde, öğrencilerin zorunlu eğitimi tamamlama yaşı belirlenmesi tartışılıyor. 16 yaşını dolduran lise öğrencileri, diploma alma hakkına sahip olabilecek. Bu yaklaşım, öğrencilerin eğitim süreçlerini daha esnek bir şekilde tamamlama imkanı sunmayı amaçlıyor.

Eğitimde Yeni Bir Dönem: Eğitim-Bir-Sen’in Araştırma Çalışması

Eğitim-Bir-Sen Genel Sekreteri Talat Yavuz, zorunlu eğitimin bireylerin temel haklarını sağlamak ve toplumsal eşitliği desteklemek adına önemli bir kamusal hizmet olduğunu belirtti. Ancak, eğitim sistemlerinin toplumun ihtiyaçları doğrultusunda sürekli gözden geçirilmesi gerektiğini vurguladı. Yavuz, sendikanın bu amaçla başlattığı kapsamlı araştırma hakkında şu bilgileri verdi:
“Elde ettiğimiz bulgular, eğitimin niteliğini artırmak ve öğrencilerin ilgi ve yeteneklerine uygun kariyer yolları sunmak amacıyla, zorunlu eğitim yapısının yeniden ele alınması gerektiğini ortaya koyuyor.”

Kapsamlı Araştırma ve Yeni Model Önerileri

Eğitim-Bir-Sen, öğretmenler, okul yöneticileri ve diğer paydaşlarla yapacağı saha araştırmalarının ardından, katılımcı ve veriye dayalı yeni bir model önerisi geliştirmeyi amaçlıyor. Bu modelde, lisenin son yıllarının isteğe bağlı hale getirilmesi, okul öncesi eğitimin zorunlu hale getirilmesi, STEM ve dijital okuryazarlık gibi esnek müfredat modelleri geliştirilmesi ve mesleki yönlendirme sistemlerinin güçlendirilmesi hedefleniyor.