Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), Gazze'de işlenen savaş suçları ve insanlığa karşı suçlarla ilgili olarak, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama emri çıkardı. Mahkeme, İsrail'in UCM'nin yargı yetkisine dair yaptığı itirazları da reddetti. UCM Ön Yargılama Dairesi, 26 Eylül 2024'te İsrail'in sunduğu iki itirazı oybirliğiyle kabul etmeyerek, Filistin topraklarında işlenen suçlar üzerinde yargı yetkisini teyit etti.
Savaş Suçları
Uluslararası Ceza Mahkemesi, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant'ın, 8 Ekim 2023 ile 20 Mayıs 2024 arasında Gazze'de işlenen savaş suçları ve insanlığa karşı suçlardan sorumlu olduklarına dair yeterli makul gerekçe olduğuna karar verdi. Mahkeme, her iki şüphelinin Gazze'deki sivil halka yönelik gıda, su, ilaç, yakıt ve elektrik gibi temel yaşam malzemelerinin ulaştırılmasını kasıtlı olarak engellediğini belirtti.
Yardımlar Engellendi
Uluslararası Ceza Mahkemesi, İsrail'in insani yardımlara izin verdiği durumların, genellikle uluslararası toplumun baskısı veya ABD'nin talepleri sonucunda gerçekleştiğine dikkat çekti. Mahkeme, bu yardımların hiçbir zaman Gazze halkının gerçek ihtiyaçlarını karşılayacak seviyeye ulaşmadığını vurguladı. Ayrıca, tıbbi malzeme ve ilaçların, özellikle anestezi ilaçları ve cihazlarının Gazze'ye girişinin engellenmesi nedeniyle, doktorların yaralılara ve çocuklara anestezi malzemeleri olmadan ameliyat yapmak zorunda kaldığını belirtti.
Sivillerin Öldürülmesi
Uluslararası Ceza Mahkemesi, Gazze'deki sivil nüfusun bir kısmının yok edilmesine yol açan gıda, su, elektrik ve yakıt eksikliklerinin, özellikle çocuklar dahil sivillerin yetersiz beslenme ve susuzluktan ölmesine neden olduğunu belirtti. Mahkeme, Netanyahu ve Gallant'ın sivil üst düzey yöneticiler olarak, Gazze'deki sivil halka yönelik kasıtlı saldırıların önlenmesi için gerekli tedbirleri almadıklarına da dikkat çekti.
Kararın Uygulanması
Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) tarafından çıkarılan tutuklama emirlerinin uygulanması, Roma Statüsü'nün 86 ve 87. maddelerine göre taraf ülkelerin sorumluluğunda. Statünün 89. maddesi gereğince Netanyahu ve Gallant, UCM'ye taraf bir ülkeye seyahat ederlerse, o ülkenin yetkili makamları tarafından tutuklanıp Lahey'e teslim edilmesi bekleniyor. Daha önce Sudan'ın eski lideri Ömer el-Beşir ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin hakkında çıkarılan tutuklama emirlerinin uygulanmasında zorluklar yaşanmıştı. Ancak bu emirler, şüphelilerin seyahat özgürlüğünü pratikte kısıtlıyor; Putin, BRICS zirvesi için Güney Afrika'ya gitmekten kaçınmıştı. Netanyahu ve Gallant'ın da Kanada, Avustralya, İngiltere, Fransa, Almanya, Hollanda ve diğer UCM üyesi 124 ülkeye seyahat etmekten kaçınması gerektiği vurgulanıyor.
İsrail Cumhurbaşkanından tepki
Öte yandan İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin verdiği kararla ilgili paylaşım yaptı. Herzog "Bu adalet için karanlık bir gün. İnsanlık için karanlık bir gün" ifadelerini kullandı.