Dini Liderin Yokluğu Siyasi Hareketliliği Tetikledi

İsrail’in İran’daki askeri ve nükleer hedeflere yönelik saldırılarıyla tırmanan çatışmalar, 14. gününde geçici bir ateşkesle durdu. Ancak dünya kamuoyunun dikkatini çeken yeni bir soru var: İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney nerede? Yaklaşık bir haftadır kamuoyuna görünmeyen Hamaney’den ne bir görüntü ne de açıklama geldi. İran’da karar mekanizmasının en tepesindeki ismin sessizliği, hem halkta hem de siyasi çevrelerde ciddi bir endişeye yol açtı.

Devlet televizyonundan ilk sorgulama

Hamaney'in yokluğu ilk kez devlet televizyonu ekranlarında sorgulandı. Bir sunucu, Hamaney’in ofisinden bir yetkiliye “İnsanlar yüce lider için çok endişeli. Bize onun nasıl olduğunu söyleyebilir misiniz?” sorusunu yöneltti. Ancak arşiv ofisi başkanı Mehdi Fazaeli, soruya doğrudan yanıt vermedi ve yalnızca, “Hepimiz dua etmeliyiz. Yüce lideri korumakla görevli insanlar işlerini iyi yapıyor,” demekle yetindi.

Suikast korkusu, sığınak iddiası

İran güvenlik kaynaklarına göre Hamaney, suikast tehdidi nedeniyle bir sığınakta tutuluyor. Güvenlik gerekçesiyle elektronik iletişim dahil tüm temasların sınırlandığı belirtiliyor. Bazı iddialara göre, Hamaney bu süreçte üç din adamını potansiyel halef olarak belirledi.

Güvenlik protokolleri üst düzeyde

İran Devrim Muhafızları Komutanı’nın oğlu ve siyasi analist Hamzeh Safavi’ye göre, İsrail’in ateşkes sürecinde bile suikast girişiminde bulunabileceğine inanılıyor. Bu nedenle olağanüstü güvenlik önlemleri uygulanıyor. Hamaney’in ortadan kaybolmasıyla birlikte İran’da siyasi hareketlilik gözle görülür biçimde arttı. New York Times’a konuşan dört üst düzey İranlı yetkili, hükümet içinde yeni ittifakların oluştuğunu ve güç mücadelesinin başladığını aktardı.

Ilımlı kanat sahnede

Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan liderliğindeki ılımlı kesim, ABD ile diplomasiye dönüş sinyalleri veriyor. Pezeşkiyan’ın yanında, Hamaney’e yakınlığıyla bilinen Yargı Başkanı Gholam-Hossein Mohseni-Ejei ve Silahlı Kuvvetler Komutanı Tümgeneral Abdolrahim Mousavi’nin yer aldığı belirtiliyor.

Aşura kritik eşik olabilir

İngiliz düşünce kuruluşu Chatham House’un Orta Doğu Direktörü Sanam Vakil, Hamaney’in kayboluşunun ciddi bir işaret olabileceğini vurguladı. “Aşura törenine kadar kamuoyuna çıkmazsa, sağlığı veya liderliğiyle ilgili endişeler büyür,” diyen Vakil, İran halkının liderlerini görmek istediğini söyledi.Aşura törenlerinin temmuz başında düzenlenmesi bekleniyor. Hamaney’in o tarihe kadar ortaya çıkmaması, İran’daki siyasi dengeleri daha da karmaşık hâle getirebilir.